Sartu
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Hondarribia
      • Irun
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritzia
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • Iritzia
  • Agenda
  • Bitxikeriak
  • Zozketak
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Nor gara
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Sartu
BELEN ZABALA ETA PEIO MINDEGIA: POLIZIAREN BIKTIMAK

[Elkarrizketa] «Bakarrik egon gara. Udal batek mozio baten bitartez gu laguntzea pentsaezina zen garai hartan»

Hondarribia,Irun
Politika

Estatu terrorismoaren biktima izaera aitortzeko borrokan ari dira Belen Zabala eta Peio Mindegia. Josu Zabalaren iloba da lehena, eta bitan poliziaren biktima izandakoa bigarrena. 40 urtean euren kontaketa eraiki ezin izana deitoratu dute.

Peio Mindegia eta Belen Zabala Elkarrizketatuak ke potea eta begia irudikatzen dituen sorkuntza lana atzean dutela.
2021/02/19
Rebeka Ruiz

Estatuaren indarkeria pairatu duzue biek, zuen azalean edo oso-oso gertutik. Zein da zuen bizipena?
BELEN ZABALA: Ni Belen Zabala naiz, Josu Zabalaren iloba helduena. 15 urte neuzkan, eta jaietan lehen aldiz ateratzen utzi zidaten egun hartan. Alarde eguna zen eta goiz-goizetik herria poliziaz josi zuten. Alardea bukatuta manifestazio bat egin zuten. Gogoratzen dut nola herriko jendeak gaztetxoenak hartu gintuzten eta hondartza aldera eraman. Andre batek esan zigun etxera deitzeko, gurasoei ondo ginela esateko. Orduantxe esan zidan amak etxera korrika joateko. 1976ko irailaren 8a zen.

Zer gertatu zen?
B. Z. : Guardia Zibila manifestazioa desegitera sartu zen, eta oso bortizki oldartu zen manifestarien aurka. Nire osaba Maite tabernaren terrazako mahaien artean ihes egiten saiatu zen, baina Txantxangorriko kale zuloan sartu zenean bizkarrean tirokatu zuten. Istantean hil zen.

Familiarentzat mugarri izan zen osabari gertatutakoa, eta senideen artean pertsona borrokalariak egon arren, nire lehengusu gazteenek gertatu zenaren oroitzapen lausoa dute. Niri zuzenean egokitu zitzaidan gertatutakoa bizitzea.

Peio, zure kasuan, estatu terrorismoaren biktima bikoitza zara.
PEIO MINDEGIA: Niretzako 1982 eta 1983 annus horribilis izan ziren. Bederatzi egunez torturatu ninduten, baina, aurretik, nire emaztea, koinatua eta amaginarreba atxilotu zituen poliziak. Informazioa lortzeko egun batez atxilotu eta torturatu zituzten, eta gero nire bila etorri ziren.

Kontua da nire aitaginarrebak 1980an Iparraldera ihes egin behar izan zuela ETAko kolaboratzailea zelako, eta 1982an gure bila etorri ziren. Bahiketa bat izan zela ziur nago, ez dut uste baimen judizialik zutenik. Lehenik Gasteizera eraman ninduten, eta Gure Aita otoi egiteko agindu zidaten. Ez nintzenez oroitzen ostiko bat jo eta fisura bat egin zidaten. ETAkidea nintzela esaten zidaten, behin eta berriz, eta nik EMKkoa [Euskadiko Mugimendu Komunista] nintzela erantzuten nien. Madrilera eraman ninduten orduan, eta bederatzi egunez torturatu ninduten; militar kasko bat buruan jarri eta beisbol makil batekin jotzen ninduten etengabe. ETArekin kolaboratzeaz akusatuta Carabanchelgo [Madril, Espainia] espetxean bukatu nuen. Amnistiaren Aldeko Mugimenduak lortutako 100.000 pezetei esker atera nintzen. Epaitua izan nintzenean, ezin izan zidaten errudun deklaratu, judizialki, senide bati ihes egiten laguntzeko eskubidea duzulako, ez delitu bat egiten laguntzeko, ihes egiteko baizik. Eta hori zen, hain zuzen, nire aitaginarrebarekin egin nuena. Judizialki laguntza ematea kontsideratzen da. Absolbitu ninduten baina torturapean igarotako bederatzi egunak barruan geratu zitzaizkidan betirako.

Ondoren begia galdu zenuen.
P. M. : Bai, Pasaian afaltzen ari ginen eta Madalenak ziren. Julen Elgorriaga, garaiko gobernadore zibila, Oreretako udaletxeko balkoira Espainiako bandera igotzearen beldur zen arrautzak bota behar zizkiotela uste zuelako. Udaletxeko arkupeak kalez jantzitako poliziaz josi zituen, eta Zentenarioa hasi zenean oso modu bortitzean kolpeka hasi ziren. Erotuta egon behar zuen Elgorriagak jai batzuen erdian poliziari halako agindua emateko.

Afalondoan barrikadetara joan ginen zuzenean, Oreretara. Tiro egin zidan poliziak hiruzpalau metroko distantziatik zuzenean nire aurpegira egin zuen. Ke potoak ez zituzten jendearen aurpegira botatzen, airera baizik.

Beste begia 4 urte nituenean galdu nuen, Errenterian ere. Alkandorako botoi bat kentzen saiatzen ari nintzen guraizeak eskapo egin eta begira sartu nituenean. 27 urterekin bestea lehertu zidan poliziak. Egia esan, Josurekin [Zabala] antzekotasun ugari dauzkat: jaiak zirela, hiltzera tiro egin zidatela, eta Laminaciones de Lesakan [Nafarroa] lan egiten genuela.

Peio Mindegia eta Belen Zabala

Peio Mindegiak eta Belen Zabalak haien esperientzia partekatu dute HITZA-rekin.

Gertatutakoaren gaineko epaiketa edo aitortzarik lortu al duzue?
B. Z. : Gure kasuan, Peiok [Mindegia] bezala, gertatutakoaren gaineko dokumentazio ugari dugu: komunikabideetan atera zen, instituzioek, patronalak eta elizak adierazpenak kaleratu zituzten… Azkenean, autopsia militarrek egin zuten. Senideok eta mediku zibilek ez genuen inolaz ere parte hartzeko aukerarik eduki, beraz ez dakigu oso ondo non edo nola garatu zen. Dakigun gauza bakarra da, autopsiaren arabera, peritoneoaren zulatzeagatik hil zela Josu. Autopsia txostenak, beraz, heriotza naturaltzat jo zuen, nahiz eta bala zorroaren sarrera eta irteera zuloak begien bistan egon.

Denborak aurrera egin ahala, hala ere, aitak jakin zuen tiro egin zuen guardia zibila auzitegi militar batean epaitu zutela. Ez dugu horren gaineko dokumentaziorik, baina 1978ko amnistiarekin aske geratu zela ezagutu genuen. Izan ere, dokumentuek zioten Hondarribiko jaietan izandako gertakariengatik amnistiatzen zutela, eta orduantxe lortu genituen bere izen-abizenak.

Guk dokumentazio guztia artxibatu genuen. Horri esker, polizia gehiegikerien biktimak aitortzeko bigarren deialdia zabaldu zuenean Eusko Jaurlaritzak dokumentazio guztia aurkeztu genuen, baina oso gogorra izan zen. Gu epaitzen ari zirela zirudien; errugabeak ginela demostratu behar izan genuen.

P. M. : Hamarkada oso baten ondoren lortu nuen demostratzea polizia indarren biktima izan nintzela. 1983tik 1993ra Auzitegi Nazionalaren eta Auzitegi Gorenaren aurka borrokatu behar izan nuen, eta azkenean, arrazoia eman zidaten. Hala ere, estatuko abokatuak indemnizazioa jaso ez nezan eskatu zuen. Torturagatik, bestalde, deus ez, inork ezin baitu demostratu torturatu dutenik. Paco Etxeberriak dagoeneko 4.000 torturatu identifikatu ditu. Hark esan zidan, nire kasuan, biktima bikoitza naizela.

Egiari Zor fundazioak udaletan bultzatutako mozioa aitortze prozesuan lagungarria dela uste duzue?
P. M. : Nik faltan botatzen dut ez dugula eduki Covitek eta beste elkarteek izan duten gaitasuna gure kontakizuna eraikitzeko. Orain arte, adibidez, unibertsitate bakar batek ez du estatu terrorismoaren gaineko ikerketa zientifikorik egin. Inor ez da ausartu. Garai hartan, ETAren jarduera handia zen, eta biktima ginenontzat oso zaila zen burua altxatzea, bakarrik ginen.

Ni, adibidez, begia salbatzeko saiakeran Moskura joan nintzen, inongo laguntzarik gabe, Madrilgo epaitegietan biktima aitortza jasotzeko borrokan inork lagundu ez zidan bezala. Beti bakarrik egon gara. Udal batek mozio baten bitartez gu laguntzea pentsaezina zen garai hartan. 40 urte igarota, badirudi, pixkanaka gure kontakizuna azaleratzen eta eraikitzen ari garela.

B. Z. : Soilik batzuei eman zaie kontakizuna eraikitzeko aukera. Onen eta gaiztoen diskurtsotik harago, gertatutako guztia, bizi izan dugun historia, zerbaitengatik bizi dugu. Eta guretzako ezinbestekoa da hori ikusaraztea eta errekonozitzea. Ahizpak esan zidan orain gutxi: ‘Kontakizuna egin behar dutenak hiltzen direnenean, historia, memoria historiko bihurtzen da’. Eta dagoeneko, kontaketa egin behar dutenak faltatzen hasi dira.

Bidasoari buruzko kalitatezko informazioa eta gertukoa jaso nahi dudalako. Euskaraz bizi nahi dudalako eta hizkuntzaren biziberritzea bultzatu nahi dudalako.Herrigintza egin nahi dudalako.Hiriko euskarazko komunitatearen parte izan nahi dudalako. Bidasoak eta bidasoarrok behar dugulako.

Iruzkinen atala

Eguraldia

Iturria:tiempo.com

Agenda

«
otsaila 2021
  • martxoa 2021
  • otsaila 2021
  • urtarrila 2021
  • abendua 2020
  • azaroa 2020
  • urria 2020
  • martxoa 2020
  • otsaila 2020
  • urtarrila 2020
  • abendua 2019
  • azaroa 2019
  • urria 2019
  • iraila 2019
  • abuztua 2019
  • uztaila 2019
  • ekaina 2019
  • maiatza 2019
  • apirila 2019
  • martxoa 2019
  • otsaila 2019
  • urtarrila 2019
  • abendua 2018
  • azaroa 2018
  • urria 2018
  • iraila 2018
  • abuztua 2018
  • uztaila 2018
  • ekaina 2018
  • maiatza 2018
  • apirila 2018
  • martxoa 2018
  • otsaila 2018
  • urtarrila 2018
  • abendua 2017
  • azaroa 2017
  • urria 2017
  • iraila 2017
  • abuztua 2017
  • uztaila 2017
  • ekaina 2017
  • maiatza 2017
  • apirila 2017
  • martxoa 2017
  • otsaila 2017
  • urtarrila 2017
  • abendua 2016
  • azaroa 2016
  • urria 2016
  • iraila 2016
  • abuztua 2016
  • uztaila 2016
  • ekaina 2016
  • maiatza 2016
  • apirila 2016
  • martxoa 2016
  • otsaila 2016
  • urtarrila 2016
  • abendua 2015
  • azaroa 2015
  • urria 2015
  • iraila 2015
▼
»
al.ar.az.og.ol.lr.ig.
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
       
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
242526272829 
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930     
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728   
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728    
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728     
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
29      
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930    
       

Azken 30 egunetako irakurrienak

1

«Arazo fisikoak eta emozionalak gure gorputzean idatzita geratzen dira»

2021/01/29
Hondarribia
2

Suteak eragindako kalteei auzolanean erantzungo diete irundarrek

2021/02/22
Irun
3

COVID-19aren eremu gorritik atera da Hondarribia, bihartik ostalaritzak ireki ahal izango du

2021/02/08
Hondarribia,Irun

Eskaintzak

DELIKATUZ

Gure berri

Jarri paretan HITZAren 2019ko egutegia

Hemeroteka

Papereko zenbakiak PDF formatuan

+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara
+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara
  • 943 34 03 30
  • oarsobidasoa@hitza.eus
  • Irun kalea, 8, Errenteria-Orereta 20100
  • Nor gara
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Gainera, BERRIAlaguna izateagatik, orain HITZAkide egiten bazara katilu bat oparituko dizugu:

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Egin zaitez HITZAkide otsailean zehar eta eraman Izaro Mariezkurrena irudigileak OARSO BIDASOKO HITZAren astekari berriarentzat diseinatutako poltsa bat opari.

Webgune honek berezko eta hirugarrenen cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa optimizatzeko eta lan analitikoak egiteko. Informazio gehiago nahi izanez gero, gure Cookie Politika irakurri dezakezu.

OnartuUkatuKonfigurazioa

Cookie Politika

Cookien konfigurazioa

Webgune honek berezko eta hirugarrenen cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa optimizatzeko eta lan analitikoak egiteko. Hauek bi multzo nagusitan bereizten dira: beharrezkoak eta ez beharrezkoak.
Beharrezkoak
Always Enabled

Webgunearen funtzionamendu egokia bermatzeko beharrezkoak diren cookieak dira. Multzo honetan webgunearen oinarrizko funtzionalitateak eta segurtasun ezaugarriak bermatzen dituzten cookieak soilik sartzen dira, baina ez dute inolako informazio pertsonalik gordetzen.

Ez beharrezkoak

Webgunearen funtzionamendu egokirako beharrezkoak ez diren cookieak dira. Analisia egiteko eta bestelako eduki barneratuen bidez erabiltzailearen datu pertsonalak biltzeko soilik erabiltzen dira. Derrigorrezkoa da cookieak webgunean erabili aurretik erabiltzaileak baimena ematea.