Piztu sua, euskarak bere lekua izan dezan
Euskararen Kriseilua Hondarribiko hiru eskoletan banatu da. LH3ko haurrek kriseilu bat eraman dute etxera, eta pizterakoan, familiek euskaraz aritzeko konpromisoa hartu dute, bakoitzak ahal duen moduan.
Euskararen sua piztuta dago jada Hondarribiko hainbat etxetan. Herriko eskolek, Hondarribiko Udalaren eta Tauparen ekimenez, Euskararen Kriseiluak banatu dituzte haien LH3ko ikasleen artean. «Egitasmo honen bidez, etxeetaraino iristeko ahalmena dugu. Etxeetako euskararen erabilera sustatzeko aukera ederra da», azaldu du Maite Agirre Ena Euskararen Kriseiluaren koordinatzaileak.
Benetako kriseilu bat da proiektuaren oinarria. Kriseilu hori eskolan banatzen diete haurrei. Aurten, berritasun moduan, eta jende gehiagora iristeko helburuarekin, Talaia, Egiluze eta Ama Guadalupekoa eskoletako LH3ko haur, eta beraz, familia guztiei zabaldu zaie parte hartzeko aukera. «Aurten bosgarren aldiz egingo da Euskararen Kriseilua Hondarribian, eta jende gehiagorengana iristeko nahia genuen. Guztira, 138 etxeetara sartu da aurten kriseilua».
Haurrak dira proiektuaren protagonista nagusienak. Haiek sartzen dute kriseilua etxeetara eta haiek pizten dute aldi berean. Kriseiluari su ematerakoan, familiak euskaraz hitz egiteko, edo saiakera egiteko aukera izan behar du behintzat. Agirreren ustez, Euskararen Kriseiluaren gauza garrantzitsuenetarikoa da haurrak izatea denaren protagonista, haiek jartzea egitasmoaren erdigunean. Hondarribiko umeak dira su horren zaintzaileak. «Istorio oso politak iristen zaizkigu honen harira. Adibidez, esan digute badagoela haur bat bere amonari euskarazko ipuinak irakurtzen dizkiona, momentu oso politak sortuz», esan du Agirrek.
Agirreren ustez, sua pizteko momenturik onena familia elkartua dagoenean da. «Familia guztia egongelan dagoenean, adibidez, aukera polita da kriseilua piztea. Izan daiteke denon artean euskaraz hitz egiteko, euskarazko telesailak ikusteko, ipuinak kontatzeko, musika entzuteko… aukera asko daude». Kriseiluak txandaka banatzen dira ikasleen artean, eta Euskararen Egunera arte iraungo du egitasmoak. Sortutako sua ez itzaltzea da asmoa.
Bakoitza bere erritmoan
Haur guztiek D ereduan ikasten dute, baina horrek ez du esan nahi haien ama hizkuntza edo etxean mintzatzen dutena euskara dela. «Aniztasun handia dugu parte hartzaileen artean. Askok euskaraz egiten dute etxean baina beste askok ez», azaldu du Agirrek. Halere, familia guztiek egin dezakete aurrera pauso bat euskararen erabileran. Agirreren ustez, bakoitzak bere helburuak jarri behar ditu, bakoitzaren egoera aztertuta. «Euskaraz egiten duen familia batek agian ordenagailua edo mugikorra euskaraz jar dezake, adibidez. Eta aldiz, euskaraz ez dakiten gurasoek, agian hitz batzuk ikas ditzakete, edo telebista momentu batzuetan euskaraz jarri, aukera asko daude».
Agirrek esan du Euskararen Kriseiluaren helburua ez dela euskaraz hitz egiten ez den etxeetan euskaraz aritzea. Nork bere aurrera pausoak ematea da xedea. «Badakigu etxe askotan ezinezkoa dela euskaraz aritzea. Etxe bakoitzak bere hizkuntza ohiturak ditu, eta hori errespetatu eta mantendu beharreko zerbait da. Baina era berean, haurrek euskaraz ikasten dute, eta badute hizkuntza eskubidea, euskaraz egitekoa».
Egitasmoaren helburu handienetariko bat da euskaraz dakiten familiek erabileraren garrantzia ulertzea. Horregatik, ohitura sortzea bilatzen du egitasmoak. «Hizkuntza ohiturak erraz galdu daitezke. Horregatik, ezinbestekoak dira horrelako egitasmoak, euskara ez dadin soilik eskolako hizkuntza izan, haurren eta euskararen etorkizunerako».
Euskararen Egunean ekitaldi berezi bat egingo dute. Berriz ere, haurrak izango dira protagonista. Suaren zaindari titulua emango zaie. Horrez gain, kontzertuak eta ipuin kontalariak izango dira, eta familiek bidalitako argazki eta bideoak proiektatuko dituzte.
Hondarribiko Euskal Jaiak. Egitaraua.
- Gaur (ostirala). 20:00etan, Itsas Etxean, Anton Abadia: Dublinetik Hendaiara ikuskizuna (3 euro).
- Bihar (larunbata). 10:00etan, Abadia gaztelura bisita gidatua (autobusa 09:15ean aterako da Sabin Aranako geltokitik); 14:30ean, Ballestanea jatetxean, bertso bazkaria Maddi Ane Txoperena eta Miren Artetxerekin (35 euro); 18:00etan, Itsas Etxean, Gipuzkoar Erako Euskal Herriko Aurresku Txapelketa.
- Abenduak 3, Euskararen Eguna. 18:00etan, Itsas Etxean, kriseiluaren ekitaldia eta Lore Jokoen 100. urteurreneko jarduera.
- Abenduak 8. 19:00etan, Itsas Etxean, Karmele filma (4 euro).
- Abenduak 13. Egun osoan zehar, Itsas Etxean, Euskal Liburu eta Disko Azoka: liburu eta diskoekin postuak eta bestelako emanaldi asko izango dira; arratsaldean, Hondarribiko Olinpiaden barruan, euskara proba.
- Abenduak 14. 12:00etan, herrian zehar, kantu jira Bentazaharreko Mutiko Alaiekin; 18:00etan, Kultur Etxean, Bordari-Satarka literatur lehiaketaren 40. urteurrenaren ospakizuna eta 2025eko sariak banatzeko ekitaldia.
- Abenduak 17. 19:30ean, Itsas Etxean, Iñigo Muguruzaren omenezko Zorionak Iñigo! kontzertua Bele eta Matah-rekin (5 euro).
