Babes oldea Iratxe Sorzabali, "sinisten dizugu" pankartaren atzean
Iratxe Sorzabal euskal presoari babesa adierazi diote dozenaka lagunek gaur goizean. Irundarrak salaketa aurkeztu du torturatu zuten guardia zibilen kontrako auzia zabal dezaten eskatzeko.
Iratxeren Bidasoaldeko Lagunek deituta babes argazkia egin dute gaur Kabigorri ondoan. Iratxe guk ere sinisten dizugu: kontatu gurekin. Pankarta horren atzean bildu dira gaur dozenaka lagun Peña kaleko eskaileretan Iratxe Sorzabal euskal presoari babesa adierazteko. Irundarrak 2001. urtean torturatu zuten guardia zibilen kontrako auzia zabal dezatela eskatzeko salaketa aurkeztu du.
Joan den maiatzean, Espainiako Auzitegi Nazionaleko Zigor Aretoak absoluzioa agindu zuen Iratxe Sorzabalentzat, 1995ean, Irunen lehergailu bat jarri izanaren akusazioaren harira. Harago jo zuen, Espainiako justiziak aitortu zuen bere epaian, akusatuak «tratu gizagabeak» jaso zituela «bere atxiloaldian, 2001eko martxoan», Guardia Zibilaren esku. Giza Eskubideen Behatokiak, Egiari Zor-ek eta Sorzabalen abokatu Aiert Larrartek, neurriak hartzeko asmoa azaldu zuten, eta Sorzabalek, bera torturatu zutenen kontrako auzia zabaltzeko egin duen eskaera da bide horretan lehen urratsa.
Eremu askotatik jasotzen ari da babesa preso irundarra. Gaur bere jaioterrian egin dutena da horietako bat. 13:00etan iragarri moduan hartu dituzte Kabigorri pareko eskailerak Iratxeren Bidasoaldeko Lagunen deialdiari erantzunez bertaratu direnek. Argazkiaren aurretik bi adierazpen irakurri dituzte. Lehenik, hainbat eragilek Sorzabali babesa adierazteko atzo Iruñean egindako irakurraldia errepikatu dute Irunen; Euskal Herriko Bilgune Feministak, Euskal Herriko Gazte Feministek, indarkeria sexistaren aurkako Iruñeko emakumeen plataformak, Steilasek, LABek, ESK-k, ELAk, Torturatuen Sareak eta Egiari Zor-ek egin zuten agerraldia atzo. Eragile horiek salatu zuten gertatutakoa ukatzea eta salaketak desitxuratzea izan dela Espainiako zein Frantziako estatuek urteetan erabili duten estrategia, eta elkartasun eta babes osoa adierazi zioten Sorzabali.
Onartezintzat jo zuten torturak egiaztatuak izanik epaitegi penal batek torturatzaileak nortzuk izan diren jakiteko ikerketarik martxan ez jartzea, eta mahai gainean jarri, agerian, torturarena ez dela kontu isolatua izan, “argi dugu kontrol politiko eta patriarkalerako estrategia gisa torturatuak izan direla historikoki emakume eta kide ezkertiar independentistak”. Harago jo zuten: “Euskal emakume preso politikoek biolentzia bikoitza jasotzen dute oraindik ere, emakume izateagatik eta disidentzia politikoagatik”.
Argi esan zuten tortura emakumeen kontrako indarkeria matxistaren beste adierazpen bat dela, “urte luzez estatuek babestua”. Torturaren itzal luzea ere hizpide izan zuten eragileek, eta iraganeko mamua izatetik urruti, gaur egun ere torturaren ondorioak Euskal Herrian “aski nabariak” direla salatu zuten, “eta torturapean egindako deklarazioengatik jarraitzen dute oraindik espetxean hainbat euskal preso politikok. Tortura politiko sexualak jasan dituzten emakumeak eta horien egoerak aintzat hartu behar dira bakearen eta justiziaren aldeko borrokan”. Hori horrela, ezinbestekoa jo zuten mugimendu feministak auzia mahai gaineratzea, “memoria historiko kolektibo baten aldeko bidean, eta Euskal Herriaren eraikuntzan”. Baliabide eta baldintzak eskatu zituzten ondotik, torturak uzten dituen askotariko ondorioei aurre egin eta osatze prozesuak ahalbidetzeko”.
Bukatzeko mezu zuzena: “Iratxe, guk sinisten dizugu”. Horrekin batera konpromisoa, irmoa, “lanean jarrituko dugu torturak jasan dituzten euskal emakume militanteen erreparazio osoaren alde. Justizia, memoria, aitortza, erreparazioa eta ez errepikatzeko bermeak”.
“Kontatu gurekin”
Iratxeren Bidasoaldeko Lagunen adierazpena irakurri dute ondoren, bildutakoen aurrean. 2001. urtean guardia zibilen esku jasandako tratu txar eta torturak salatu zituenean sinistu ziotela ekarri dute gogora: “24 urte geroago, Espainiako Auzitegi Nazionalak frogatutzat eman du orduan salatutakoa, eta zuk, jakinda ere horrek nola astinduko dituen zure barrenak, ausart, indartsu, guzti hori berrikustea eskatu duzu”.
Orduan egin bezala, orain ere, “sinisten zaitugu” esan diote, eta torturaren gogorra eta basakeria jarri dute lehen lerroan gaur, berriro, “ez dugu ahazten, inola ere, torturen ondorioz argazkietan ikusi genuen erretako eta zanpatutako bizkar hura”.
Sorzabalek ondoan izango dituela eman dute hitz gainera, gaur bildu direnak, “azken urteetan bezala, gure elkartasuna eta maitasuna hor izango duzu, Soto del Real, Fresnes, Fleury Merogis, Reau, Estremera, Zaballa eta Martuteneko kartzeletan bahituta egon zaren momentuetan bezala. Kalean berriro ikusi arte, ondo ezagutzen duzun Moskuko txoko honetatik besarkada beroena, Iratxe”.
