[Bideoa] Isiltasunak utzitako hutsunea argiztatzeko ahalegina
Alfonso Sastreren urtebetetze egunarekin bat eginez, omenaldia jasoko dute hark eta Eva Forestek bihar. Taularatu gabeko ‘Zutoin beltza’ oparitzat, Forestek egindako ekarpenari ere balioa emango diote.
Alfonso Sastreren literatur obrak bizitako bazterkeriak ez du isilik, hitzik gabe, utzi idazlea haren jaiotzaren 95. urtebetetzean. «Baztertu naute eta hutsune horren erdian nago ni», azaldu du artistak biharko omenaldiaren harira Alfonso eta Evaren Lagunak taldeak egindako elkarrizketan. Gordinak dira Sastreren hitzak, eta samina sumatzen da haietan, Eva Forest bizitza eta borroka bikotekideaz mintzatzean: «Eva idazle bikaina izan zen, eta hark ere pairatu zuen nik sufritutako isiltasun berbera. Denerako bikotekide izan ginen, baita horretarako ere».
Hutsune hori arintzeko helburuarekin omenaldia antolatu du bikotearen lagun taldeak biharko, Itsas Etxea auditoriumean. 1986. urtean Sastrek idatzitako Zutoin beltza antzezlana lehen aldiz oholtza gainera eramango dute, gaztelaniazko jatorrizko bertsioan lehenik –La columna infame– eta euskaratu berri den lana, ondoren, Olatz Beobide antzezle eta zuzendariaren eskutik.
Fito Rodriguez EHUko irakasle eta idazleak burutu du obraren itzulpena. Omenaldiaren bultzatzaileetako bat izan da, eta Sastreren urtebetetzerako «oparia» dela onartu du. Obra «didaktikoa» dela iritzi dio adituak: «Taularatu gabe zegoenez, oholtza gainera eramatea pentsatu genuen, eta bide batez, euskaratzea ere. Antolaketari buruz hitz egiten hasi ginenean jende asko etorriko zela konturatu ginen». Hortaz, urrats bat harago egin eta Forest ere omentzea erabaki zuten: «Haren emaztea eta bikotea, bizitzan zein borrokan, Eva Forest gogora ekartzea merezi zuela pentsatu genuen».
Borrokak hizpide
Euskal Herriko zein nazioarteko aktibismo politiko eta sozialaren esparru ezberdinak jorratu dituzte Forestek eta Sastrek euren bizitza profesionalean zein pertsonalean. Aktibista ezagunak ziren, eta horrek ikusezina egin zuen haien literatur obra garaiko aditu eta profesionalen artean. Hori dela eta, bikoteak egindako ekarpenari balioa emateko, haien ekarpen literarioa eta borrokak izango dituzte hizpide biharko ekitaldian.
Omenaldia bi txandatan egingo dela aditzera eman du Rodriguezek; lehena 17:00etan, gaztelaniaz, eta bigarrena 19:00etan, euskaraz. Emanaldi bera bi modu ezberdinetan antolatu dute, baina finean, torturaren gaineko gogoeta bultzatuko dute antzezlanarekin, batetik, eta Forestek internazionalismoaren alorrean bildutako esperientzia ezberdinak gogora ekarriko dituzte, bestetik. «Evaren [Forest] testigantzak berriro gogoratu nahi genituen», kontatu du Rodriguezek, «ez bakarrik torturaren ingurukoak, baita nazioarteko ikuspegitik egindako kontzientziazio lana ere».
Inperialismoaren aurkako borrokan esperientzia handia bildu zuen Forestek, eta horregatik, Gernika-ren hamabi margolanen pasadizoa, edota Vietnam, Kuba, Irak edo Palestinan bizitakoak azaleratuko dituzte haren bidelagun izandako Miguel Castellsek, Edorta Jimenezek eta Juan Mari Olanok.
Bikoteak egindako ekarpena isiltasunak utzitako hutsunetik salbatu eta argi-izpiez beteko dute Eva eta Alfonsoren lagunek biharko ekitaldian. Ondoren, ekitaldirako prestatutako elkarrizketaren aurrerapena [gazteleraz].