Artisau garagardoa, errotuz
Artisau garagardoaren kultura egonkortzen ari da Euskal Herrian. Bidasoan bada lanean ari den fabrika bat: Bidassoa Basque Brewery.
Artisau garagardoaren kultura garatuz eta egonkortuz joan da azken urteetan Euskal Herrian. Hainbat dira artisau garagardoa egiten hasi diren fabrikak eta ekoizleak, eta gutxika errotzen ari da artisau garagardoarekiko zaletasuna. Horietako bat Bidassoa Basque Brewery (BBB) bidasoarra da.
Bidasoarrek 2014an abiatu zuten proiektua. Sortzailea Carlos Arrekubieta mikrobiologoa izan zen. Arrekubieta Estatu Batuetan ari zen lanean. Bertan, garagardo artisauarekiko zaletasuna errotuagoa dago, eta garagardo zalea denez, etxean garagardoa egiten hasi zen. Azkar hartu zion gustua, eta 50 urte betetzear zela, etxera itzultzea erabaki zuen garagardoa oinarri duen proiektu bat abiarazteko. «Hona iritsi zenean, bere lagun Iñigo Perezekin harremanetan jarri zen garagardo fabrikaren proiektua martxan jartzeko. 2014 urtearen amaieran egi bihurtu zuten euren nahia. Hasiera batean, hiru garagardo egiten hasi ziren, basikoak, Euskal Herrian oraindik artisau garagardoaren kultura errotua ez zegoelako», baieztatu du Christian Ekisoainek, Bidassoa Basque Breweryren arlo komertzialaz arduratzen denak.
Urteak pasa ahala, BBB egonkortuz eta handituz joan da, eta espero zutena baino bilakaera hobeagoa izan dutela berretsi du Ekisoainek. Egonkortze horren adibide da fabrikaz aldatu dutela berriki. Fabrika berriak taproom berritu bat dauka. Taproom-a fabrikaren dastatze eremua da, sukaldea du, jatetxe baten antzera dihardu eta bezeroak bertara joan daitezke. Irungo Gobaragin-Lavanderas kaleko 6. zenbakian daude, Arretxe gainan.
Euskal Herrian ere artisau garagardoaren kultura azkar handitu da, eta egoera honek mesede egin die ekoizle bidasoarrei. «Artisau garagardoaren kultura oso azkar handitu da gure lurraldean, kalitatezko garagardo fabrikak sortu direlako. Denen artean indarrak batu ditugu, garagardo kultura egonkortu dugu eta jendea artisau garagardoaren kontsumoan sartu da», zehaztu du BBBko kideak.
Bidassoa Basque Breweryn garagardo mota ezberdinak dituzte. Osatu duten produktu sorta zabalarekin, kontsumitzen dutenek beti aurkitzen du gustuko duten garagardoa. Momentu honetan, hemezortzi garagardo mota dituzte, horietako hamar finkoak. Kopurua, hala ere, aldakorra dela azaldu dute. Jarraitzen duten estrategiaren barnean, Standard izeneko serie bat dute. Multzo horretako garagardoak finkoak dira, eta beti daude eskuragarri. Garagardo hauek publiko guztietara bideratzen dituzte. Serie honetan ipa, pale ail, lager, garizko edota gluten gabeko garagardoak aurki daitezke. Baina multzo finko honez gain, badira bestelakoak ere. «Garagardoetan adituak edo zaleak diren pertsonen esparruan ere murgiltzen gara. Serieetako batek Hop du izena. Lupuluaren multzoa da, eta hilero berri bat izaten dugu. Gainera, upeleko garagardoak ere saltzen ditugu. Sour garagardoak ere baditugu; hauek azidoak dira, eta bizpahiru izaten ditugu urtean. Azkenik, kolaborazio bidezko multzoa ere badugu. Tabernekin edota beste fabrikekin elkarlanean sortzen ditugu», nabarmendu du Ekisoainek.
Ekoizpen prozesua
Bidassoa Basque Breweryko ekoizleek ohiko osagai naturalak darabiltzate artisau garagardoak egiteko: malta, lupulua, legamia eta ura. Ekisoainek argi eta zehatz azaldu da euren artisau garagardoaren ekoizpen prozesua. «Lehenik eta behin, aukeratu dugun alearekin mazerazioa egin behar da. Honekin muztioa lortzen dugu, malta erabiliz. Muztioa eginda, iragazi, patsa muztiotik banandu eta irakitera pasatzen dugu lupulua gehitzeko. Lupuluak zaporea, mikaztasuna eta aroma ematen dizkio garagardoari», esan du. Prozesua, baina, ez da hor eteten. Ekisoain: «Lupulua gehituta, zentrifugazio prozesura pasatzen gara, partikulak kendu eta muztioa garbitzeko. Ondoren, muztioa tankera eraman eta legamia gehitzen diogu. Legamiak azukreak eta almidoiak jaten ditu eta alkohola eta CO2a sortzen ditu besteak beste. CO2ak ihes egiten du legamiatzen doan heinean, eta alkohola sortzen du. Legamiatua dagoenean, tankearen tenperatura zero gradutara jaisten dugu eta garbitzen uzten dugu bi astez. Zero gradutan legamiak lo hartzen du, eta astean behin edo bitan tankeak purgatzen ditugu legamia garbitzeko. Bi asteak pasata, tanke horizontal batera pasatzen dugu produktuaren garbiketa gehigarri bat egiteko, eta bertatik botilara pasatzen dugu. Horrela egiten ditugu artisau garagardoak».
BBBko kidearen aburuz, artisau garagardoaren barnean bada lortzeko konplikatua den alor bat: produktua denboran homogeneoa izatea. «Zaila da aldagai guztiak kontrolatzea eta produktu homogeneo eta iraunkor bat egitea. Gure produktua homogeneoa da, identitate bat du, eta Ameriketako Estatu Batuetako nortasun batekin egiten dugu lan, lore eta mikaztasun fondo bat dituztelarik, baina betiere osagaien arteko oreka mantenduz. Gure garagardoa konstantea da eta egonkortua dago».
Salmentei dagokionez, esportazioekin indartsu hasi baziren ere, ekoizle bidasoarrak hemengo salmentei garrantzia ematen saiatu dira. Serieen arteko ezberdintasuna egitean, Euskal Herrian Standard garagardoak bultzatu dituzte batik bat. «Gure garagardoak atzerriko zenbait herrialdetan saldu ditugu. Esportazioek produktua bistaratzen laguntzen dute, eta horrek hemen gehiago saltzean eragina izan du. Tabernetara ere joaten gara hemen ere handitu eta egonkortzeko. Nahiago dugu hemengo salmentei garrantzia ematea esportazioei eman beharrean. Dena den, Frantzian merkatu zabala dugu, eta produkzioaren %40 bertara doa».