Bi mila urte baino gehiago dituzten aztarnak aurkitu dituzte Munttarren
Jaizkibel mendian, Munttarreko zelaian, indusketa arkeologikoak egiten hasi dira, aintzinako herrixkarik bazegoen jakiteko. Xabier Alberdi indusketen arduradunak azaldu duenez, oraingoz aztarnak aurkitu dituzte, hiru arotakoak: Erromatarren garaikoa, Burdin Arokoa eta, agian, Paleolitokoak (10.000 urte baino gehiago lituzketenak). Hiru geruza “argi” daudela ziurtatu du. Orain dela bi urte lehenengo hartu zituzten Munttar zelaian lehenengo laginak. Alberdik azaldu duenez, hainbat faktorek bultzatzen dituzte arkeologoak lagin horiek hartzera: “Datu historikoak daude, alde batetik. Meatzerik edo iturririk baldin badago, normala zen ondoan populazioa egotea, urteetan zenbat eta atzerago egin, naturari lotuago zegoen gizakia. Toponimiak ere pisu handia du, eta geografiak ere”. Munttarren kasuan, gailurrean dagoen ordeka izanagatik, eta babes naturalak edukitzeagatik, aukera handiak zituen aurkikuntza bat egiteko. Hala ere, batzuetan susmo horiek ez dira egi bihurtzen, baina ez da Jaizkibelen kasua izan. Horrela, iaz, Foru Aldundiari baimena eskatu zioten indusketak egiten hasteko, laginean hiru geruza aurkitu zituztelako. Indusketa proiektu hori Lezoko Udalean ere aurkeztu zuten, eta elkarlanerako hitzarmena sinatu zute. “Ea hitzarmen horrek emaitza onak ematen dituen”, espero du Alberdik. Orain arte emandako fruituak, behintzat, onak izan dira. Harrizko perimetro bat aurkitu dute Munttarren, eta etxola baten zola izan litekeena ere. Horrez gain, aro ezberdinetako hainbat lanabes eta ontzi aurkitu dituzte bertan. Batez ere [...]
Jaizkibel mendian, Munttarreko zelaian, indusketa arkeologikoak egiten hasi dira, aintzinako herrixkarik bazegoen jakiteko. Xabier Alberdi indusketen arduradunak azaldu duenez, oraingoz aztarnak aurkitu dituzte, hiru arotakoak: Erromatarren garaikoa, Burdin Arokoa eta, agian, Paleolitokoak (10.000 urte baino gehiago lituzketenak). Hiru geruza “argi” daudela ziurtatu du.
Orain dela bi urte lehenengo hartu zituzten Munttar zelaian lehenengo laginak. Alberdik azaldu duenez, hainbat faktorek bultzatzen dituzte arkeologoak lagin horiek hartzera: “Datu historikoak daude, alde batetik. Meatzerik edo iturririk baldin badago, normala zen ondoan populazioa egotea, urteetan zenbat eta atzerago egin, naturari lotuago zegoen gizakia. Toponimiak ere pisu handia du, eta geografiak ere”. Munttarren kasuan, gailurrean dagoen ordeka izanagatik, eta babes naturalak edukitzeagatik, aukera handiak zituen aurkikuntza bat egiteko. Hala ere, batzuetan susmo horiek ez dira egi bihurtzen, baina ez da Jaizkibelen kasua izan.
Horrela, iaz, Foru Aldundiari baimena eskatu zioten indusketak egiten hasteko, laginean hiru geruza aurkitu zituztelako. Indusketa proiektu hori Lezoko Udalean ere aurkeztu zuten, eta elkarlanerako hitzarmena sinatu zute. “Ea hitzarmen horrek emaitza onak ematen dituen”, espero du Alberdik.
Orain arte emandako fruituak, behintzat, onak izan dira. Harrizko perimetro bat aurkitu dute Munttarren, eta etxola baten zola izan litekeena ere. Horrez gain, aro ezberdinetako hainbat lanabes eta ontzi aurkitu dituzte bertan. Batez ere suharrizkoak dira erraminta horiek, eta orduan ere Akitania (“Bordele ingurutik”) eta Urbasatik ekartzen zituztela esan du Alberdik.
Boluntarioak lanean
Enpresa bateko langileak daude bertan lanean, baita bolondresak ere. Hala nola, Euskal Herriko Unibertsitateko eta Deustuko irakasleak daude, baita Albaola elkartekoak. Talde horrek Donibaneko Bixi-Bixi elkartearekin du hitzarmena sinatuta, eta bertako boluntarioak ere lanean ari dira bertan. Pasaiako bi talde horrekin elkarlanean aritzeko arrazoiak azaldu ditu Alberdik: “Itsasoaren ondarea aztertzen dute, eta elkarri laguntzeko ona izan daitekeela uste dugu. Aberasgarria da”.
Izan ere, itsas magalean gotortutako herrixka bat aurkitzea ohikoa ez dela gaineratu du: “Hipotesiak dira oraindik, baina Euskal Herriko kostaldean aurkitutako gisa horretako lehenengo herrixka izango litzateke hau. Kantauri Itsasoan”. Zehaztu duenez, orain arte aurkitutakoen artean hurbilen dagoena Santiagomendikoa da.
Erromatar garaiko arrastoak aurkitzeak garai hartako bizimoduaren «klabeak» eman ditzakeela adierazi du: “Euskal Herriko kostaldean erromatarrek bi hiri sortu zituzten, Lapurdum eta Oiasso. Aztarnategiko objektu horiek garai hartako hasierakoak dira, eta Oiasso bertan egonda, bizimodua nolakoa deskribatu dezake”.
Burni Aroko objektuak zein garaitakoak diren oraindik ez dutela zehaztu esan du. “Zortzirehun urteko aroa da; ez da gauza bera hasierakoa edo bukaerakoa izatea”, argitu du, eta “bukaerakoa bada, aro horren eta erromatarren garaiaren arteko trantsiziokoa izan daiteke hemengo azatarnategia”. Paleolitoa arokoaren informazioa zehazterik ez dute lortu lehenengo lau lan egunetan.
Laborategiko lana
Lehen indusketa horiek datorren astearen erdialdean bukatuko dituztela espero dute. Hala ere, gerora laborategian aztertuko dituzte jasotako laginak.
Hala ere, Munttarreko eremura itzuliko direla baietztatu du Alberdik. “Helburu bat daukagu: eremua zabaltzea, orain indusketa egin dugun tokian sakonago arakatu beharrean”. Hortik aurrera, emaitzak argi dituztenean, Lezon hitzaldiak emateko edota erakusketak jartzeko asmoa dutela iragarri dute.
