Seguru sentitzeko eta ahalduntzeko, autodefentsa
Bihar goizean (larunbata) emakumeentzako autodefentsa ikastaroa eskainiko dute Kisoku klubean, 10:00etan. Teknika sinple eta errazak erakusteaz gain, 'zorizko armak' erabiltzen irakatsiko dute, seguru sentitzeko eta ahalduntzeko.
Jose Angel Rial eta Beatriz Goikoetxea, astelehenean, Kisoku klubeko tatami urdinean.Ane Mendizabal Mendelu auzoan dago Kisoku kluba. Kisoku-k berezko edo norberaren espirituaren indarra esan nahi du. Baita araua, ordena eta diziplina ere. Horrekin soberan uler daiteke klub horrek haur, gazte, heldu zein adinekoengan duen eragina. 1993an sortu zen Irunen, Jose Angel Rialen eskutik [Kisoku klubeko senseia, maisua, da Rial], Irungo eskola bateko zenbait gurasok beren haurrei karateko klaseak emateko eskatu ziotenean. Ordutik etengabe hazten diharduen kluba da. 250 lizentzia baino gehiago dituzte, eta %45 inguru emakumeak dira.
Kluba sortu eta hasieratik karatea, defentsa pertsonala (goshin) eta taekwondoa irakasten hasi zen. Egun, asteroko saio horiek eskaintzeaz gain, asteburutan ere hainbat ikastaro eta formakuntza gidatzen ditu. Horietako bat izango da bihar eskainiko duen emakumeentzako autodefentsa ikastaroa.
2007an antolatu zuten lehen autodefentsa ikastaroa. Elkarteko emakumeei zuzendutakoa izan zen hasieran, baina ondoren, Bidasoa osora zabaltzea erabaki zuten. «Gimnasiora zetozen nesken amek beraientzat zerbait egiteko eskatu ziguten, kalean zegoen egoera ikusita babesgabe sentitzen ziren, eta ohiko saioetara etortzeko denborarik ez zutenez, asteburuko kurtsoak antolatzen hasi ginen» azaldu du senseiak. Garai batean urtean 25 ikastaro ere egitera heldu zen. Orain, baina, ahal dituenak egiten ditu, klubak eskaintzen dituen jardueren egitaraua «izugarria» delako. Urte hauetan guztietan senseiak 12.000 emakume baino gehiago formatu ditu.
Ikastaro bat hasi aurretik bere burua aurkeztea garrantzitsua dela adierazi du, «garrantzitsua da irakaslearen prestakuntza jakitea. Eusko Jaurlaritzaren titulu guztiak ditugu, baita baimen eta homologazio guztiak ere». Ondoren, alboan izango dituen laguntzaileak aurkezten ditu, eta azkenik, izotzaldia urtzeko, jokoak egiten dituzte. Horiek, batez ere, aspektu psikologikoa lantzeko izaten dira.
Joko bakoitzak helburu zehatz bat izaten du: distantzia, erreakzioa edota konfiantza lantzea, adibidez. «Oso kurtso praktikoa izaten da, eta aldi berean, ondo pasa behar dute. Era honetan konturatzen dira badaudela zenbait gauza oraintxe bertan egin ditzaketenak babesteko, eta entrenatuz gero hobetu dezaketela».
Teknika erraz eta sinpleak erakusteaz gain, zorizko armak erabiltzen erakusten diete emakumeei. Berez arma kontsideratzen ez diren horiek. «Koilaratxo hau, adibidez, oso arriskutsua izan daiteke». Finean, egoera arriskutsuetan nola defendatu irakasten du, emakumeak seguru senti daitezen. «Pertsona batek lepotik heltzen bazaitu, zer egin dezakezu? Bada, eskua kendu eta sudurra kolpatu», egin du demostrazioa elkarrizketa egin bitartean.
2024ko ekainean Parlan (Madril, Espainia) Rialek eman zuen autodefentsa ikastaroa. Argazkia: Kisoku Kluba.
Alderdi psikologikoa
Alderdi psikologikoa lantzea funtsezkoa da senseiarentzat. Esperientziadun behatzailea da, eta lehen unetik igartzen du pertsona bakoitzaren egoera. «Dena ikusten dut, jokabideak, keinuak… Guztia aztertzen dut eta inork arazoren bat izan badu, berehala igartzen dut». Jokoek beraz, segurtasuna lantzeko balio dutela esan du, eta konturatu gabe ahalduntzeko. «Ikastaroa egin ondoren, nahiz eta bi orduko saio bat izan, seguruago ateratzen zara. Eta festa giroan, adibidez, erasotzailea gainetik kentzeko gai izango zarela sentitzen duzu. Oinarrizko tresnak erakusten dizkizu», adierazi du Beatriz Goikoetxeak, Kisokuko kideak. Duela zenbait urte autodefentsa ikastaro baten bidez gerturatu zen klubera, eta orain, senseiaren laguntzaile gisa parte hartzen du horietan.
«Azken ikastaroan Beari [Goikoetxea] golpe gogor bat eman nion, eta haietako batek ea babesgarririk zuen galdegin zion», azaldu du Rialek. «Gerrikoa eta kimonoa altxa eta tripa erakutsi behar izan nion emakume horri, ikus zezan ez nuela ezer azpian», gehitu du Goikoetxeak. Eguneroko entrenamenduetan dago gakoa, senseiaren esanetan, egunero eginarazten dien gogordura ariketetan.
Ikastaro bat probatutakoan asko dira ondoren asteroko saioetan izena ematen dutenak, mugimendu eta ezagutza guztiak menperatzeko, eta indartsu egoteko. Astearte eta ostegunetan entrenatzen dira, 19:00etatik 20:30era.
Autodefentsa pertsonalean izena ematen duten emakume gehienak 40 eta 50 adin bueltakoak izaten dira. «Baina lehoi batek nor jango luke? Bada, txikiena, gazteena, inozenteena eta erresistentziarik txikiena jarriko diona», azaldu du Senseiak. «Gainera, ulertu behar dugu erasotzailea dela biktima aukeratzen duena, eta ez alderantziz».
Horregatik, halako kurtsoetara gazte gehiago animatzeko deialdia egin dute. Ikastaroan, adibidez, goizeko ordu txikietan aurre hartzen ikasiko lukete. «Neska gazte asko ikusi ditut gauez gurasoekin hizketan, etxerako bidean seguruago sentitzeko, baina ez da komeni hala joatea. Zerbait gertatuz gero ezingo dutelako ezer egin. Inguruan gertatzen denari adi egon behar dute, eta sakelako telefonoan 112 zenbakia jarrita».
Familia handi bat
Klubean duten giroa familia baten antzekoa dela azaldu dute. «Hemen denak gara garrantzitsuak: helduak zein gazteak. Denak berdinak gara. Ez dugu sexuagatik edo koloreagatik bereizketarik egiten. Elkar errespetatzen dugu, eta inork ez du inor zapaltzen». Senseiak %75eko desgaitasuna duen Euskal Herriko eta Espainiako lehen gerriko beltza den gazte bat formatu zuela kontatu du, harro. «Zenbaitek denbora gehiago behar dugu, beste batzuk gutxiago, baina denek ikas dezakegu. Limiteak guk jartzen ditugu». Zentzu berean mintzatu da Goikoetxea: «Emakumeei animatzeko esango nieke, beren bizitza eta segurtasuna da. Orain dakidana jakinda, birritan ez pentsatzeko esango nieke».
