Sartu
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Hondarribia
      • Irun
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritzia
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • Iritzia
  • Agenda
  • Bitxikeriak
  • Zozketak
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Sartu

Jokoaren amildegian behera

Hondarribia,Irun
Gizartea

Jokoaren sarean harrapatuta daudenei laguntza eskaintzen die Ekintza Bizi Berriak. Jokoaren desoreka duten pertsonak gero eta gazteagoak dira, eta prebentzioari arreta berezia jarri diote.

Gero eta gazteagoa hasten dira jokoan.
2019/11/29
Ikerne Zarate Ikerne Zarate

Eta saria hemen egokitzen bada? Zenbatetan entzuten da hori, eta zenbatetan sentitu jokatzeko tentazioa. Horrela hasten omen da jokoarekin harremana; tradizioak mantentzeko aitzakiarekin, jokoaren bidez sariak lortuko direla pentsatuta. Gero eta gazteagoak dira ludopatia edo jokoaren desoreka duten pertsonak, eta gero eta agresiboagoa omen da jokatzeko modua. Hala diote Ekintza Bizi Berria ludopatiari aurre egiteko elkarteko boluntarioa den Aurelia Mateosek eta Beatriz Alonso Castro psikologoak.

Alaberga auzoko 59. zenbakian duten egoitzara 104 lagun berrik jo dute aurten gaitz horrek harrapatuta. Horiei, aurretik terapia jasotzen ari direnak gehitu behar zaizkie. 25 urte daramatza lanean elkarteak ludopatiari aurre egiten, jokoaren amildegian erortzen direnei handik irteteko baliabideak ematen, eta une honetan hemezortzi boluntario, bi psikologo eta pedagogoa ari dira lanean. 2015etik 2019ra, 400 gaixo pasa dira bertatik, eta haiekin batera bere senideak, beste 600 lagun; izan ere, ludopatei norbanako arreta psikologikoa ematen diete, baita talde terapia gaixoei zein haien senideei ere, eta iaztik, DBHko ikastetxeetara jotzen ari dira hitzaldiak eman eta prebentzioa lantzeko.

Kezkatuta daudela diote. Jokoan gero eta gazteago hasten direlako, eta argi dute, adin txikikoek jokatzen dutela, «erretzen dutela eta edaten dutela dakigun bezala, badakigu jokatzen dutela. Interneten kontrolatuagoa dago gaia, nortasun agiriarekin erregistratu behar duzulako, eta gurasoena erabili dezakezu; baina kontu korronte zenbaki bat edo txartela bat ere behar dituzu, eta azkenean hor azaltzen dira mugimenduak. Apustu etxeetan, bizitza osoko joko areto edota tabernetako makina txanponjaleetan ez diete nortasun agiririk eskatzen». Datuak ere eman ditu Alonsok, «iaz etorri ziren pertsonen artetik %50a, 36 urtetik beherakoa zen; %18a, 26 urtetik beherakoa».

Heziketa, ezinbestekoa
Arazoari irtenbidea ematea erraza litzatekeela dio Alonsok, «billeteen zirrikitua dagoen bezala, nortasun agiriarentzat beste bat jartzea, eta hark detektatzea 18 urtetik beherakoa den edo ez jokatzera doana; dena asmatuta dago, baina ez da interesatzen halako kontrolik egitea».

Horren aurrean, balantzaren bestaldean kontrapisua egiten ezinbestekoa den heziketa, etxean zein ikastetxean jaso beharrekoa; pentsamendu kritikoa garatzen laguntzea, gakoa da: «Kirolari edota telebista aurkezle famatuak ikusten dituzte jokoaren gaineko iragarkietan, eta gazteentzat eredu dira». Eredu horiek okerrak direla erakutsi behar zaiela gazteei dio adituak, gero eta agresiboagoa den publizitate horren aurrean.

Bi jokalari mota bereizi ditu Alonsok: soziala eta patologikoa.«Sozialak aisi ekintza bat egiteko erabiltzen du jokoa, eta bere ekonomia kaltetzen ez duen diru zati bat eskainiko dio horri; lagun artean egiten du, galdu edo irabazi jokoa utzi egiten du, eta ez du jokora jotzen bere egoera animikoa aldatzeko». Oso bestelakoa da patologikoaren jarrera: «Dirua lortzeko bide gisa erabiltzen du jokoa, dituen arazoez ihes egiteko, bakarka egiten du, eta galtzen duenean diru gehiago lortzen saiatzen da galdutako hura berreskuratzeko; helburua ez da ondo pasatzea, jokoan ari ez direnean abstinentzia sindromea izaten dute, sistema neurologikoa kaltetuta dutelako».

Denborarekin ikerketek erakutsi dute antzekotasun handia dutela jokoaren desorekek eta menpekotasun fisikoek, «ez da toxikorik hartzen, baina dopamina eta neuro-transmisoreen arteko trukeak drogek eragiten dioten garunaren zati berari eragiten diote, errekonpentsaren sistema aldatuta utzi arte». Batek baino gehiagok galdetuko dio bere buruari zergatik jarraitzen ote duten jokatzen, eta horri ere erantzun dio Alonsok, «saria ez delako helburua engantxatuta zaudenean; tolerantzia eta menpekotasuna sortzen dira, eta gero eta dosi handiagoa behar dute jokalari soziala izanik sentitzen zuten asebetetzea sentitzeko».

Jokoak ez du mugarik, «droga fisikoan beti dago muga fisiko bat, ezin dituzu taberna bateko botila guztiak edan; menpekotasun psikologikoan jokoan ari zaren taberna hori noiz itxiko duten da muga, online bada ez duzu arazorik 24 orduz dagoelako zabalik; zenbat diru duzun jokatzeko, kreditu edo zordunketa txartela duzun, edo unean uneko kredituak eskatzeko aukera duzun». Horiek emateko erraztasunari erreparatu dio psikologoak, «berehala ematen dizute 24 orduan itzultzeko».

Jokoaren desoreka dutenen %90 gizonak dira, eta %10, berriz, emakumeak
Makina txanponjaleak dira erabilienak; %70a horretan jokatzen da
Lau urtean, 400 gaixo pasa dira Ekintza Bizi Berria elkartetik, eta horien 600 senide

Emakume jokalari gutxiago
Jokalari patologikoaren perfila aldatzen joan da, baina oinarrizko ezaugarri batzuk mantentzen direla diote: «Laguntza eskatzera datozenen artetik %90 gizonak dira, eta %10 emakumeak». Egun Mateosek gidatzen duen taldean hamalau lagunetik bi baino ez dira 50 urtetik gorakoak.

Jokatzeko moduan aldaketak izan dira. Online jokoa dago, presentziala, makina txanponjaleak eta kirol apustuak. Bingoa ia desagertu dela diote. Txanponjaleak dira erabilienak, %100etik %70era jaitsi bada ere haien erabilera jokoarekin menpekotasuna dutenen artean. 2008an jarri zituzten martxan kirol apustuak, eta horiek etengabe gorantz doazela diote.

Ez dute zalantzarik gaixotasuna kokatzeko garaian: «Osasun publiko arazo bat da ludopatia, arazo soziala; eragiten die menpekotasuna dutenei, baina baita haien ingurukoei ere, eta hortaz, gizarteari». Ludopatia 1980eko hamarkadan hasi ziren patologia gisa kontuan hartzen, «ordura arte bizioa zen, eta oraindik ere, bizio gisa ikusten dute askok eta askok, baina atzean gaixotasun bat dago, kontrola ezin den jokamolde desegokia». Gerta daitekeen okerrena saria eskuratzea dela dio Alonsok, «horrek engantxatzen ditu jokora, behin eta berriz errepikatu nahi dute apustua irabaziak lortzeko, eta horren arabera jokamoldeak eta ohiturak ezartzen ditugu». Denek dituzte eskura, baina pertsona batzuk zaurgarriagoak izaten direla nabarmendu du.

Zorizko jokoekin eta apustuekin 40.000 milioi euro bildu ditu estatuak 2017an
Gero eta gazteago hasten dira jokoan; artatutako %50a, 36 urtetik beherakoa da
Prebentzioa lantzeko hitzaldiak ematen dituzte DBHko ikastetxeetan

Gaixotasunaren beste aldean, negozioa; ez nolanahikoa. Milioika euro mugitzen ditu urtero, gupidagabe, txanpon bakoitza nondik heltzen zaion eta atzean duen istorioari erreparatzen ez dion negozio ankerrak. Duela urte pare bat emandako datuen arabera, zori eta apustu jokoekin Espainiako Estatuak bildu zuenak Barne Produktu Gordinaren %2a suposatu zuen, 40.000 miloi euro: «Krisian gaude, baina zori eta apustu jokoetan aritzen diren jokalari sozial zein patologikoek krisi horretatik salbatu dute estatua, beraietako batzuk hondoa jo badute ere».
Jokoa mundua bera bezain zaharra da. Erromatar garaira jo du Ekintza Bizi Berria elkarteko psikologoak, «kristo aurreko 812. urtetik dago jokoa, dadoetan egiten zuten erromatarrek». Jokoak bazituen orduan ere ondorioak, zorrak baldin bazituzten eta ezin bazituzten ordaindu, ondorio legala askatasuna galtzea zen, esklabo bihurtzea.

Ia mundua bezain zaharra izanik, eta zer edo zer arautu badute ere, «berde samar» dagoela jokoaren kontua erantsi du, «orain badakigu desoreka mental bat dagoela, depresioa eta antsietatea sortzen duela. Bere buruaz beste egitera ere hel daiteke pertsona bat egoera horretan, hori da menpekotasun honen ondorio larriena. Estatistikek diote suizidioen atzean dagoen hirugarren arrazoia jokoa dela; atentziorik ez zaio ematen, baina, arazo horri». Izebergaren muturra da suizidioa, eta horren atzean zor ekonomikoa egoten da, «jendea laguntza bila datorrenean horregatik dator, eta desesperatuta heltzen dira guregana».

Errudun sentitu
Izan ere, orduan pizten da argi gorria; zor ekonomikoa hazi denean, eramanezina bihurtu eta ezkutatzea ezinezkoa denean. Ingurukoak errudun sentitzen dira ez direlako arazoarekin ohartu, baina Alonsok askotan ohartzea ezinezkoa izaten dela nabarmendu du, « menpekotasun psikologikoak ezkutukoak dira, ez dituzu pupilak dilatatuta, ez du usaintzen, ez da ikusten… kontu korrontea edota hartzekodunen deiak ikusi arte ez da konturatzen ingurua».

Atentzioa zorrek ematen badute ere, osasun mailan egin beharreko lanean jarri du azentua psikologoak: «Pertsona hori depresiotik eta antsietatetik ateratzen laguntzeko, autoestimua eta konfiantza berreskuratzen laguntzeko, lan munduan txertatzeko orokorrean egin behar da lanketa, ez delako soilik ez jokatzea, familia, lana, lagunak… dena ordenatuta behar du aurrera egiteko». Zehaztapen bat egin du: larritzeko eta atzean arazo bat dagoela ohartzeko ez da beharrezkoa diru kopuru handiak xahutzea, «bost euro badituzu astea pasatzeko eta bost euro horiek jokoan gastatzen badituzu, zerbait gaizki doa».

Tunel ilunaren bestaldean, ordea, bada argi izpirik, eta bertara heltzeko ezinbestekoa da Ekintza Bizi Berri elkartearen lana. Telefono bidez egiten dute hitzordua, ondoren elkarrizketa egiten dute, eta pauta batzuk ematen dituzte, «urgentziazkoak», lanean hasteko: «Ez sartu tabernara bakarrik, ez izan dirua eskura, justifikatu gastu guztiak, bajan eman online edo presentzialak diren jokoetan, zorrak itzultzeko plana egin…». Horrekin batera, autolaguntza taldea eta norbanako terapia psikologikoa ematen die elkarteak, baita senideei ere: «Atera daiteke, eta asko dira atera direnak; arazoa detektatuta, laguntza eskatzea da gakoa».

Ekintza Bizi Berri elkartearen telefono zenbakiak, honakoak: 943 34 02 02 eta 682 51 62 98.

Erlazionatutako edukia«Emakumeek estigmatizazio bikoitza bizi dute»

Bidasoari buruzko kalitatezko informazioa eta gertukoa jaso nahi dudalako. Euskaraz bizi nahi dudalako eta hizkuntzaren biziberritzea bultzatu nahi dudalako. Herrigintza egin nahi dudalako.Hiriko euskarazko komunitatearen parte izan nahi dudalako. Bidasoak eta bidasoarrok behar dugulako.

Egin HITZAkide

Eguraldia

Iturria:tiempo.com

Agenda

«
abendua 2019
  • abendua 2019
  • azaroa 2019
  • urria 2019
  • iraila 2019
  • abuztua 2019
  • uztaila 2019
  • ekaina 2019
  • maiatza 2019
  • apirila 2019
  • martxoa 2019
  • otsaila 2019
  • urtarrila 2019
  • abendua 2018
  • azaroa 2018
  • urria 2018
  • iraila 2018
  • abuztua 2018
  • uztaila 2018
  • ekaina 2018
  • maiatza 2018
  • apirila 2018
  • martxoa 2018
  • otsaila 2018
  • urtarrila 2018
  • abendua 2017
  • azaroa 2017
  • urria 2017
  • iraila 2017
  • abuztua 2017
  • uztaila 2017
  • ekaina 2017
  • maiatza 2017
  • apirila 2017
  • martxoa 2017
  • otsaila 2017
  • urtarrila 2017
  • abendua 2016
  • azaroa 2016
  • urria 2016
  • iraila 2016
  • abuztua 2016
  • uztaila 2016
  • ekaina 2016
  • maiatza 2016
  • apirila 2016
  • martxoa 2016
  • otsaila 2016
  • urtarrila 2016
  • abendua 2015
  • azaroa 2015
  • urria 2015
  • iraila 2015
▼
»
al.ar.az.og.ol.lr.ig.
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930     
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728   
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728    
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728293031  
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
2728     
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930    
       
     12
3456789
10111213141516
17181920212223
24252627282930
31      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
2627282930  
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031    
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
  12345
6789101112
13141516171819
20212223242526
27282930   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
3031     
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
252627282930 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
29      
       
    123
45678910
11121314151617
18192021222324
25262728293031
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031   
       
      1
2345678
9101112131415
16171819202122
23242526272829
30      
   1234
567891011
12131415161718
19202122232425
262728293031 
       
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
282930    
       

Azken 30 egunetako irakurrienak

1

[Galeria] Aurten irabazitako hamar banderak bedeinkatu dituzte

2019/11/30
Hondarribia
2

[Bideoa] 25 urteren ondoren, bueltan da San Tomas eguneko futbito txapelketa

2019/12/02
Irun
3

[Galeria] Euriari bertsoekin egin diote aurre hondarribiarrek

2019/11/30
Hondarribia

Zozketak

BILBOKO ARTE EDERRETAKO MUSEOA

Eskaintzak

ARRANTZALEEN MUSEOA

egutegia.azala

Gure berri

Jarri paretan HITZAren 2019ko egutegia

Hemeroteka

Papereko zenbakiak PDF formatuan

+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara
  • 943 34 03 30
  • oarsobidasoa@hitza.eus
  • Irun kalea, 8, Errenteria-Orereta 20100
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
Laguntzaileak
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

egin zaitez HITZAkide

Webgune honek cookie-ak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko, publizitatea erakusteko eta analisi estatistikoak egiteko.Onartu
Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu hemen.   

Privacy & Cookies Policy

Necessary Always Enabled