Behin Moskuko plaza eraberrituta, bertakoek hura erabil dadila nahi dute, jendeak espazioa berreskura dezala
Urdanibia plaza, Larretxipi kaletik begiratuta
[nggallery id=40]
Plazaren erdian ez dago “hau Mosku da” esaten zuen izar gorri handia. Baina badaude txiki batzuk, hainbat faroletan. Urdanibia plaza zeharo eraberritu dute, jada ez daude burdinezko hainbeste barra, petrilak garbi eta txukun daude, erdialdea harlauza handien eremu da, egurrezko eta diseinuzko eserlekuak daude, iturria, Vicente Berrueta margolariak egin zuen
Etxekoandre koadroaren protagonistaren harrizko erreplika… Ez da aurreko plaza berbera, bai antzekoa. Baina itxuraz aparte, bizitzaz bete nahi dute bertakoek.
Moskuko estankoko langilea da Lorenzo Eskudero, eta aldi berean, Alde Zaharra-San Juan auzo elkartearen partaide. Ondo gelditu da plaza haren ustez, “baina lanak bitartean oso gaizki pasatu dugu”, ziurtatu du; eraberritze lanek iraun zuten hilabete luzeek Mosku inguruko komertzio eta tabernetan eragin kaltegarria izan zutela azaldu du. Baina pixkanaka bertako bizitza berreskuratzen ari dela ikusi du, batez ere, larunbatetan azoka txikia jartzen hasi direlako, “pixkanaka, uste dut, auzoa zenera itzuliko dela ziur naiz”. Baina plazaren diseinuaz edo erabilgarritasunaz gaindi, kezkatuago dago Eskudero alde zaharraren bizitzarekin, “hau ez da lehengoa. Gainera, jende arraroa dabil. Horiek bertan ez egoteko zer egin behar den, oso gai konplexua da. Ezin da jendea bota eta listo…”.
Hala ere, konfiantza du auzoa gorantz joango dela, auzo bizitza indartuko dela, eta horren adibidetzat jarri du haurrak jada plazan jolasten ikusten dituela, “lehen ez zen hori gertatzen”. Alde Zaharra-San Juan bizilagun elkartearen kezketakoa hori omen da Eskuderok esan duenez, zonaldeko kaleak eta plazak jendez betetzea.
Moskuko estankoaren ondo-ondoan dago Deportivo taberna. Bertako taberna historikoetako bat da. Carmen Gallego bertako langilearen ustez ondo dago plaza “uste genuena baino hobeto”. Baina atzera begiratua eman du, “lanek iraun duten urtea oso gogorra izan da guretzat. Horrelakoetan tabernari eta dendariak ez dituzte kontuan hartzen. Mina egin digute plaza berritzeko lanek, gaizki pasatu dugu”. Baina itxaropena badu Gallegok. Eta auzoan espazioak herritarrek har ditzaten egin den deialdia bere egin du, ikusten ari baita emaitza ematen ari dela, “gero eta jende gehiago ari da hemen gelditzen Irungo beste eremu batzuetara joan beharrean”.
Adinekoak eta gazteak
Mosku ingurua berezia da oso. Irungo alde zaharra izanik, bertan adineko jende asko bizi da. Baina gazteentzako, herri mugimenduentzako nahiz kultur espresioetarako eremu izan da beti Urdanibia ingurua, eta hala jarrai dezala nahi dute.
Atzo [hilak 5, asteartea], plazaren txoko batean zegoen Simona Narraspe, bere lagunekin, egurrezko bankuetako batean eserita, hitz aspertuan. Adinekoa da Narraspe. Gustura sentitzen da plaza berrian, ondo dagoela dio, adinekoentzako aurrekoa baino hobeto, “diferentzia ederra dago. Lehen dena zaharra zegoen. Lurra ere aldatu dute. Asko irabazi du”. Plazan egiten direnetatik estimuan duena larunbatetako azoka txikia da, “bertan izaten naiz, oso azoka jatorra delako”. HITZA-rekin hitz egin eta gero kalakan jarraitu du bere lagunekin, itzalean, lasai.
Adinekoen parean, hiru gazte. Batek skate bat du hanka artean. Horietako batek dio plaza ondo dagoela, ez dela betikoa, baina aurrekoa gustuko zuen arren, ondo dagoela. Beste batek esan du aldaketak beti ondo datozela, baina Urdanibiakoa ez zela behar, “gainera kalteak eragin ditu denda eta tabernetan, lanek asko iraun dutelako”. Lekua galdu dela obrarekin uste du hirugarrenak, jaietan txosnak jartzeko arazoak egongo direla agian, eta kexu agertu dira hiru gazteak iazko jaietan festa eremua Ficobara eraman zutelako, “amorragarria izan zen hori”. Hiru gazteak, Egoitz Dorronsoro, Jon Beunza, eta Alex Espinosa dira.
Itzulera operazioa
Nahiz eta oraindik obra hesiren bat egon, hasi dira Urdanibian egiten ziren ohiko ekintzak egiten. Larunbatetako azoka txikiak jada ezagutzen ditu baldosa berriak, larunbateko Sagardo Eguna Urdanibian egingo dute, festetako txosnak bertan jarriko dituztela iragarri du udalak, eta sanmartzialetako kontzertu handien eskenatokia Alde Zaharraren arnasgunera joango da.
Atzo, liburuak zeuden utzita plaza inguratzen duen petrilean. Gonbidapen antzekoa zen, bikoitza gainera: irakurtzeko gonbite anonimoa ziren liburuak, baina ez edonon irakurtzeko, Urdanibia plazan baizik.
