Mirentxin gidari taldeak 18 urte egin ditu presoak eta senideak gerturatzen. Egungo gidariak eta izan direnak elkartuko dira azaroaren 4an, lehen aldiz.
Hemezortzi urte bete ditu Mirentxin furgoneta gidarien Oarso Bidasoko taldeak. Azaroaren 4an urte hauetan guztietan ibilitako boluntarioak elkartuko dira lehen aldiz, egindakoa balioan jarriz.
Mirentxin sareko Oarso Bidasoko gidarietako batzuk
Hemezortzi urte errepidean, hemezortzi urte gauez gidatzen, hemezortzi urte euskal presoen senideak eta lagunak, eta presoak gerturatzen. Adinez nagusi egin da Mirentxin Gidariak elkartasun taldea, eta Oarso Bidasoko kideek ospatu egin nahi dute. Espetxeetara bidaiatzen hasi zirenetik lehen aldiz elkartuko dira azaroaren 4an Egi Luze sagardotegian (Errenteria-Oreretan), elkarrekin bazkaltzeko. Proiektua sustatzen laguntzeko balioko du ekitaldiak, baina baita ospatzeko ere, hemezortzi urteetan egindako lana zoriontzeko modukoa baita. Bazkari irekia da, Mirentxin sustatu nahi duen guztiak eman dezake izena, baina hori bai, behingoagatik astebururo ezkutuko lanean ari diren gidariak izango dira protagonista.
Azaroaren 4ko prestaketak nola doazen ikusteko bilera egin zuten asteazken arratsean Oarsoaldeko eta Bidasoako Mirentxineko zenbait kidek. Aurretik, Hitzarekin elkartu ziren Kima Arzuaga hondarribiarra, Egoitz Urbe oreretarra eta Asensio Biaña lezoarra, eta atzera begira jarri ziren.
Duela hemezortzi urte sortu zen Mirentxin, presoen senide eta lagunak astebururo espetxeetara hurbiltzeko, bisitak ahalik eta eroso eta merkeen izateko. “Senideei laguntzeko sortu zen —azaldu du Urbek—, senide guztiek ez zeukaten aukerarik presoak bisitatzera joateko, eta horiei laguntzeko hasi ziren furgoneten bidaiak antolatzen”. Hemezortzi urteren ondoren hamahiru gidari talde eratu dira Euskal Herrian, 800 gidari inguruko elkartasun sarea osatzen dutenak.
Biañak argitu duenez, Oarso Bidasoko taldean bi furgoneta daude, eta 30-40 boluntario inguru finko, baina azken urtebetean 150 inguru izan ziren eskualdetik abiatutako ibilgailuetako bolantearen aurrean jarri zirenak. Eskualdeko lehen gidariak Madrilgo Soto del Real eta Alcala de Henares espetxeetara bidaiatzen hasi ziren, ondoren Herrerara. Azken urteetan Huelva eta Herrera izaten dituzte jomuga. “Huelvara 120.000 kilometro egiten ditugu urtean —nabarmendu du Urbek—, milioi erdi kilometro lau urtean”.
Mirentxin gidariak, Bilboko manifestazioan
Hutsik egin gabe, astebururo bidaiatzen du Mirentxinek, “urtarrilean Bilbon egiten den presoen aldeko manifestazio erraldoian salbu”. Egun horretan manifestazioan parte hartzen du Mirentxinek, elkartasun flota Bilboko kaleetan zehar paseatuz. Hamar furgoneta dituzte guztira, horietako bi eskualdekoak. “Kilometro asko egiten ditugu, eta bost urtean behin furgonetak aldatzen ditugu, bidaiarien segurtasuna delako garrantzitsuena. Gure taldeak zortzi erosi ditu dagoeneko”, jakinarazi du Biañak. Furgoneta bakoitzaren prezioa 24.000 eurokoa bada, atera kontuak. “Horri mantenua gehitu behar zaio, biñetak, gurpilak, erregaia…”, erantsi du lezoarrak.
Hasi, furgoneta partikularrekin hasi zirela esan du Arzuagak, gero alokatzen hasi ziren, eta taldea egonkortu zenean, erosten hasi ziren. “Dirutza da, eta ia denetarik egin behar izan dugu finantzatzeko, elastikoak atera, bono-laguntzak, herrietako jaietan txosnak jarri… Bidaiariek ere zerbait jartzen dute gastuekin laguntzeko, baina diru asko da, eta beti gaude beharretan”. Bide horrekin jarraituko dutela ziur dute gidariek.
Bazkaria, lau kide gabe
Mirentxini bultzada emateko antolatzen diren jardueren artean oso berezi bat egingo dute azaroaren 4an Errenteria-Oreretako Egi Luzen: sagardotegi bazkaria. Pentsa daiteke ez dela oso originala, sagardotegi bazkaria egitea, baina bada, lehen aldia baita hemezortzi urtean Mirentxineko Oarso Bidasoko gidariak elkartuko direna: “Astebururo errepidean gaude, horregatik ez dugu orain arte egin horrelakorik, ez gara elkartu. Orain egitea erabaki dugu, eta egun gabiltzan gidariak eta urte hauetan guztietan ibili direnak elkartuko gara Egi Luzen”.
Gidari taldearen konpromisoaren erakusle da taldeko lau gidarik ezingo dutela Egi Luzera joan, “asteburu horretan ere kartzeletara joango gara, asteburu guztietan egiten dugun bezala”. Urbek jarraitu duenez, jende berriari deia luzatzen diote, “etor daitezela Mirentxin zer den ezagutzera. Nik gurekin bidai bat egitera animatuko nieke, zer egiten dugun ikustera. Behin bidai bat eginez gero zaila da uztea, asko erakartzen du honek”.
Armak uzteak ez du eragin
Sei urte eta erdi pasatu dira ETA erakundeak su-eten egiaztagarri eta orokorra iragarri zuenetik, sei urte eta erdi armak uzteko erabakia hartu zuenetik. Denbora horretan guztian “ezer gutxi” aldatu dela uste du Biaña Mirentxineko kide lezoarrak: “Preso gutxiago daude, baina zigorra osorik beteta geratzen dira libre. Eta gutxiago dira, baina espetxeak berdinak dira, ez daude gertuago”. Preso gutxiago, senide gutxiago, kilometro kopuru berbera.
Dispertsio politikak eragin zuen Mirentxinen sorrera eta, gatazka armaturik gabe, “pilota zeinen teilatuan dagoen argi dago, gobernuen teilatuan —adierazi du Urbek—. Presoen sakabanatzeak ez du zentzurik, senideak zigortzeak ez du zentzurik”. Sakabanaketarekin bukatzeko ardura duen pertsonari gonbita luzatuko lioke gidari oreretarrak: “Gurekin bidai bat egin dezala, hau ezagutu dezan, senideekin batera bidaiatu dezala, jakiteko dispertsioa zer den”.
Ezer aldatzen ez den bitartean, astebururo espetxeetara bidaiatzen jarraituko du Mirentxinek, presoak eta senideak gerturatzen. Arzuagak argi du: “Hori ere ez da aldatuko, gobernuak burugogorrak baldin badira, gu are eta gehiago. Senideek ondoan izango gaituzte, Huelvara eta Herrerara eramateko, eta Mirentxineko beste taldeetako gidariak, beste espetxeetara hurbiltzeko. Ezer aldatzen ez bada, gu ere ez gara aldatuko”.
Sakabanaketa politika aldatzen ez den bitartean furgonetek segituko dute astebururo milaka eta milaka kilometro egiten, euskal presoen senideek eta lagunek haiek bisitatzeko aukera eduki dezaten. Dispertsioak irauten badu, Mirentxin gidari taldeak elkartasunez erantzungo dio, baldintzarik gabe.
Direnei, izan zirenei, eta izan daitezkeenei deia
Azaroaren 4an, hurrengo larunbatean, bazkaria egingo du Oarso Bidasoko Mirentxinek Errenteria-Oreretako Egi Luze sagardotegian. Ekitaldi berezia izango da, lehen aldia baita Mirentxineko gidariak horrelakorik egiteko elkartuko direla. Larunbat horretan bidaian egongo direnak salbu, azken hemezortzi urteetan gidari aritu direnei luzatu diete deia, baita Oarso Bidasoko herritar guztiei ere. Are gehiago, Mirentxin zer den ezagutzeko aukera ona dela uste du elkartasun taldeak.
Azaroaren 1a da azken eguna sagardotegirako izena emateko, egun horretan itxi behar dute zerrenda. Sagardotegi menua izango da, eta prezioa 30 euroan jarri dute. Sarrerak Oarsoaldean erosteko asmoa dutenek, honako lekuetan aurkituko dituzte: Oreretako Landaren, Lezoko Tiñelun, Oiartzungo Garmendin, eta Antxoko Leundan eta Kamion. Bidasoan, berriz, bi modutara eros daitezke sarrerak, Irungo Hazia elkartearen tabernan edota Mirentxineko gidariekin harremanetan jarrita.
Oarso Bidasoko Mirentxineko kideek jakinarazi dutenez, bazkariaren egunean autobus zerbitzua egongo da sagardotegira igotzeko. Eguerdiko ordubatatik aurrera, autobusa ibiliko da Oreretako Zumardia eta Egi Luze arteko ibilbidea eginez.
Sakabanaketak 16 hildako eragin ditu 28 urtean
Oarso Bidasoko Mirentxinek istripu bakarra izan du sortu zenetik .Iazko azaroan bi gidari eta bost senide zauritu ziren Burgosen
Hemezortzi urtean istripu bakarra izan du Mirentxin gidari sareko Oarso Bidasoko taldeak. Iazko azaroaren 19an izan zen. Mikel eta Iñigo Louvelli hondarribiarrek gidatzen zuten furgonetak istripua eduki zuen Burgostik gertu, Huelvako espetxetik bueltan. Bi anaiak eta haiekin zihoazen sei senideetako bost zauritu ziren; Louvellitarrak bi hilabetez egon ziren bajan istripuan izandako zaurien ondorioz.
Aurtengo martxoan Mirentxinek aurkeztutako mozioa eztabaidatu zuten Hondarribiko udaletxean. Ahalik eta babes handiena lortzeko alderdiekin edukia adostuta, mozioa aurrera atera zen; PPren ordezkariak salbu,
gainontzeko hautetsi guztiek bozkatu zuten mozioaren alde: EAJk, Abotsanitzek, EH Bilduk eta PSE-EEk. Lau udal talde horien aldeko botoekin, euskal presoen senideak espetxeetara hurbiltzeko helburua duen gidari taldeari babesa adierazi zion Hondarribiko Udalak. Batetik, elkartasuna adierazi zieten istripua jasan zutenei eta, bestetik, presoen urruntze eta dispertsio politikaren aurka agertu ziren, “zigorren bergizarteratze helburuaren aurkakoa delako eta espetxeen lege organiko orokorreko 12. artikulua, zigortuen deserrotze soziala ekiditeko beharra azaltzen duena, betetzen ez duelako”.
Mirentxin ezagutaraztea
Kima Arzuaga Mirentxineko kidea izan zen martxoko plenoan mozioa aurkeztu zuena. Hondarribiarrak azaldu zuen hiru zirela testua aurkezterakoan zituzten helburuak.
Batetik, euskal preso politikoen kolektiboak jasaten duten dispertsioa salatzea, “presoez gain beraien senide eta lagunak ere sufritzen dutelako”. Bestetik, azaroan bi hondarribiarrak gidari zituen furgonetak eduki zuen istripu larriaren berri ematea. Eta azkenik, Mirentxin, gidari solidario eta boluntario taldearen berri ematea.
Arzuagak salatu zuenez, hondarribiarren istripua ez zen presoen senideen azken istripua izan —2016ko azaroa eta martxoa artean gehiago izan ziren—, eta dispertsioak eragindako zauritu eta hildakoen kopurua nabarmendu zuen. “Azken 27 urteetan 320 istripu inguru izan dira, hamasei hildako”.