Igor Obeso: "Dantzari lana da gurea"
Euskal Herriko beiragile bakarra da hondarribiarra. Irungo Gabiria industrialdean Argiabadago tailerrean egiten du lan duela, ehundaka urte bezala.
Argiabadago tailerrean hainbat lan erakusgai ditu Obesok
Igor Obeso, Hondarribiko Erdi Aroko Azokako azken ekitaldian
Lehen urratsa putz egitea da, hortik dator putzagile adiera… Bai, baina guri ez zaigu gustatzen izen hori, badirudielako egun osoa ematen dugula burdinezko kanaberatik putz egiten. Prozesuan gutxien egiten dena da putz egitea, horregatik guk nahiago dugu gure burua beiragile gisa izendatu. Askotan galdetzen digute ea nolako birikak behar diren, eta egia esateko, suabe-suabe egin behar da putz, kanaberatik bidaltzen dugun airea berotu eta zabaldu egiten delako; ez da birika handirik behar. Zuri zer da prozesutik ikasten gehien kostatu zitzaizuna? Prozesu guztia. Hasieran beirak zu kontrolatzen zaitu, eta gero iristen da une bat zu zarena beira kontrolatzen hasten dena. Baina mugimenduak ikastea, tempo-a hartzea, zaila da, denbora asko ematen du hori ikasteak, noiz jarri indarra, noiz kendu… Oraindik ez duzu dena ikasi? Ez, ez dut inoiz lortuko. Baina hori da polita, beti ikasten egon behar izatea. Lanbide ikusgarria da, magikoa. Ezerezetik piezak sortzen dira, koloreak aldatzen joaten dira, formak… Bai. Prozesuak gu harrapatzen gaitu, beiraren kolorea beroa dagoenean, magia hori mugimenduan ikustea, berotasuna sentitu, materiala nola eraldatzen den sentitu. Gero, pieza bukatzerakoan, bai, politak dira, baina guretzat horren aurrekoa da magikoa, beira urtuta dagoen bitarteko prozesua. Berotasunaz ari zarenean, bero handiaz ari zara. Lanbide gogorra ere bada, ez? Bai, bai, lanbide sufritua da. Bero asko pasatzen dugu eta ezin zara ohitu, aguantatu egiten duzu, baina ohitu ez, gorputzarentzat ez delako normala bero hori. Asko gustatu behar zaizu, bestela ez du pena merezi. Nolako piezak egiten dituzu? Zein bezero dituzu? Baditugu gure kreazioak eta gure bildumak, baina batez ere enkarguzko lanak sortzen ditugu. Garaikurrak, trofeoak, enpresentzako, kirol federazioentzat… Gero argiteria asko egiten dugu, lanparak… horiek partikularrentzako, edo arkitekto edo diseinatzaileentzako izaten dira. Beste artistentzat ere egiten dugu lan, eskultoreentzako eta abar, egurrarekin edo burdinarekin lan egiten dutenak eta beiran zer edo zer egin nahi dutenak. Sukaldeko tresnak ere, basoak, kopak, platerak… Denetarik. Aurten, esaterako, Hiruzta txakolindegian instalazio bat egin dugu, putzu batean iturriak eta horrelako istorio batzuk… Hilarriak ere egin ditugu. Eta orain gauza berri bat egiten ari naiz. Labeak. Nola labeak egiten dituzula? Beira sortzeko labeak? Bai, beste beiragileentzako labeak. Eta oso ondo doa. Diseinu bat asmatu nuen, labe elektrikoa. Normalean gasezko labeak izaten dira eta hori oso garestia da, eta mantenu handia du. Labe elektrikoa asmatu nuen, oso ondo doana; Frantziako beiragile batek ikusi zuen eta eskatu zidan. Horren ondoren, labe pila bat atera zaizkit. Aurten hiru tailer muntatu ditut Biot eta Niza hirietan eta labe guztiak egin dizkiet. Eta orain Segoviako La Granjan, estatuko tailer handienean, jarri behar ditut labeak. Mundu horretan sartzen ari naiz. Ardura handiagoa da, ez da lanpara bat, labeak dira, eta ondo funtzionatu behar dute, baina konfiantza ere badut, beiragilea naizelako eta badakidalako lanbideak zer eskatzen dion labeari, zer nolako labeak egin behar diren. Bezeroaren aurrean hori bonus bat da, eta badirudi hortik ere zer edo zer atera daitekeela. Zure mesederako aritzeaz gain lanbidea bera salbatuko duzu, hortaz? Bai, beiragileak nonahi jarriko ditut [barrez].«Erdi likido dagoen materiala lantzen dugu; keinu guztiek eragina dute piezan»
Ikusten al duzu lanbidea arriskuan? Ez [burua mugituz], ez. Bezeroak dauden bitartean, lanbidea maite duten pertsonak dauden bitartean, beiragileak egongo dira. Ez da galduko. Labe elektrikoa asmatu duzu, baina ba al da lortu ez duzun piezarik, behin eta berriz saiatu eta lortzen ez duzunik? Bai [burua atzeraka botaz], pila bat daude. Adibidez, Veneziako kopak asko gustatzen zaizkit, oso finak direnak eta filigrana askorekin. Horiek egitea teknikoki oso zaila da. Garai batean beiragintzan espezialistak zeuden, porroiak egiten zituenak beti porroiak egiten zituen, eta Veneziako kopak egiten zituenak, Veneziako kopak beti. Ni denetarik egiten saiatzen naiz, baina ez naiz ezertan espezialista, eta zehazki Veneziako kopak oso teknikoak dira. Noiz edo noiz saiatzen naiz, oso txarra naizela ikusten dut eta bertan behera uzten dut. Ez duzu inoiz lortu? Lortu, lortu dut, baina behar den fintasun eta estilismoarekin ez. Teknika garatzeko behintzat balioko zizun saiatzeak, ez? Bai, bai, noski. Eta gainera ezin dut pentsatu egiten hasi eta lortuko dudanik. Ordu asko eta asko sartu behar dira teknika ikasteko. Zenbat denbora kendu dizu pieza konplikatuenak? Beira puztuan ordubete ja pieza oso luzea da, oso azkar lan egiten dugulako. Baina gerta daiteke pieza askoko lana izatea, adibidez, berrehun piezako lanpara bat. Astebete edo gehiago egon zaitezke lan hori bukatu arte. Baina pieza arrunt bat, pitxer bat, hamar edo hamabost minututan hasi eta bukatu egiten da. Prozesua ezin da gelditu, hasi eta bukatu egin behar da. Zure piezak ikusi nahi dituenak nora jo dezake? Bada hona etor daiteke, tailerreko goiko pisuan dudan erakusketara. Hiruztan aipatu dudan instalazio hori ikus dezake, eta Endanean beste erakusketa iraunkor bat jarri dugu. Dendetan ez dugu saltzen, noizbehinka azoketara joaten gara baina azoketan ezin duzu pieza onik saldu, garestiak direlako eta arriskutsua delako pieza handiak eramatea. Hona [tailerrera] etortzen denak zu lanean ikusteko aukera du, bisita gidatuak antolatzen dituzulako. Guri asko laguntzen digu jendeak ikustea nola egiten dugun lan, asko ezagutzen ez den teknika delako. Teknika ikusteak balioa ematen dio piezari, askoz gehiago baloratzen da pieza hori. Hemengo jendea baino gehiago Ipar Euskal Herrikoa etortzen zaigu, jubilatuak, talde txikiak… Gustura egiten dut, abisatzen dutenean hobe (argiabadago.com webgunearen bidez), dena koordinatzea ez delako erraza. Haurrak ere etortzen dira, eta ni haurrekin gustura, ez direlako lotsatzen, eta galdera oso dibertigarriak egiten dituztelako. Prozesuan zer pieza egingo dudan asmatzen saiatzen dira, ez diedalako esaten, eta oso ondo pasatzen dut. Akaso egunen batean etorriko zaizu baten bat, bisita gidatu batean, zurekin ofizioa ikasi nahiko lukeela esanez. Lagunduko al zenioke? Bai, bai, noski. Etorri izan zaizkit, baina ia inork ez du jarraitu. Ez dakit oso gogorra naizelako edo ikusi dutelako hau lan konplikatua dela. Batek jarraitu du eta orain tailerra muntatu du, Frantzian. Urtebete egon zen hemen eta tailerra irekitzen lagundu diot. Hemen ikasi, ondo ikasi eta bere kasa jarri dela jakiteak poza handia eman zidan. Bitartean, zuk, luzerako duzu? Espero. Oso gustura nago, lana dagoen bitartean, eta gustura nagoen bitartean, jarraituko dut.«Labe elektrikoa asmatu nuen eta oso ondo doa. Labe pila bat atera zaizkit»
